بررسی تطبیقی «اسراء ومعراج» در مدایح نبوی بوصیری وعطار نیشابوری

اسراء سفر زمینی و معراج سفر آسمانی پیامبر (ص) است که هر دو در یک شب صورت پذیرفته است. پیامبر (ص) از طرف خداوند دعوت می‌شود تا همراه با حضرت جبرئیل از مسجد­الحرام به مسجدالاقصی و از آن جا نیز به آسمان‌ها برود و از سدرۀالمنتهی گذر کرده و در آسمان هفتم به لقای پروردگار برسد. این داستان یکی از مهم­ترین حوادث زندگی پیامبر (ص) به حساب می‌آید که  قرآن کریم در سوره‌های «اسراء» و «نجم» به آن اشاره کرده است.   اسراء و معراج پیامبر (ص) از جمله موضوعاتی است که اکثر شاعران و نویسندگان مسلمان بدان توجّه نموده‌­اند. بوصیری و عطار دو شاعر اسلامی‌اند، که در مدایح نبوی خود به بحث معراج پیامبر (ص) پرداخته و حرکت او به سوی آسمان‌ها، دیدار با پیامبران و عبور از سدره­المنتهی را به صورتی زیبا به تصویر کشیده‌­اند، هرچند عطار به اسراء یا سفر زمینی پیامبر (ص) اشاره نکرده است، اما بوصیری به این بخش نیز اشاره نموده و امامت حضرت محمد (ص) برای دیگر پیامبران را نیز مطرح کرده است.  اشارات بوصیری به داستان اسراء و معراج چندان شاعرانه نیست و بیشتر آیات قرآن و روایات را بازگو می‌کند، اما عطار این داستان را در قالب یک داستان عارفانه می‌ریزد و آن را به عنوان الگویی برای سیر و سلوک عارفانه، طی کردن مراحل عرفانی و رسیدن به فناء فی الله مطرح می‌نماید. معراجنامه عطار بیشتر عاشقانه اما معراجنامه بوصیری بیشتر حماسی است. در این پژوهش تلاش می‌شود با استفاده از روش توصیفی و ‌شیوۀ تحلیل محتوا مبحث «اسراء و معراج» پیامبر اکرم (ص) در مدایح نبوی بوصیری و عطار نیشابوری مورد بررسی قرار گیرد